Goed leidinggeven aan teams is van essentieel belang voor organisaties. Zo bereik je je doelen. Teamontwikkeling vindt plaats wanneer iedereen goed op elkaar is afgestemd. En wanneer jij als leider in staat bent het team te sturen naar ieder persoonlijke behoefte. Dan bereik je mooie teamprestaties en teameffectiviteit.

Teamontwikkeling en leidinggeven

Oei ik groei! Zo heet het boek dat aanstaande ouders in de jaren ’80 kregen. Elke ouder had deze opvoedbijbel in zijn nachtkastje liggen en vooral wanneer je kind in de zwarte periode zat kon je lezen dat dat heel normaal was en dat gaf rust, maar ook wat je moest doen. Naarmate het ouderschap groeit leer je steeds beter in te schatten waar je kind behoefte aan heeft. En zo tegen het einde van de pubertijd moet je ze zelfs loslaten, want dan doen ze bijna alles zelf. Niet altijd even goed, maar je leert meer van je neus te stoten dan van de ouder die dat probeert te voorkomen. Het leidinggeven aan teams is erg vergelijkbaar met het opvoeden van kinderen.

Ik heb zelf met mijn vrouw Carolien 3 kinderen, Guus, Cas en Eva. Ze doorlopen alle drie hetzelfde proces van kind, puber tot volwassen worden. Alleen wel alle drie op hun eigen manier, via hun eigen pad. Het kind bepaalt dan mede wat het van ons als ouders vraagt om ze in deze groei te begeleiden. Hoe vaak hoor je niet van ouders “ik heb 2 kinderen, maar ze zijn totaal verschillend!” Deze verschillen maken ook dat er niet een aanpak is om ze als ouders op te voeden en te begeleiden. Zo is het niet alleen thuis zo, maar ook in organisaties. Niet alleen de individuele medewerkers vragen een individuele route naar succes, dat geldt ook voor teams. Teamontwikkeling en leidinggeven betekent dus dat jouw rol als leidinggevende verandert op basis van de ontwikkelingsfase van het team waarvoor je verantwoordelijk bent.

Coach van het team

In steeds meer organisaties werken collega’s met elkaar samen in teams. Zeker de nieuwe manieren van samenwerken, zoals Agile zorgen ervoor dat deze teams de verschillende fasen van teamontwikkeling snel doorlopen. En elke fase vraagt weer een andere benadering van leidinggeven aan het team. Het is dus van belang dat je als coach de verschillende groeistappen leert te herkennen. Naast herkenning is het vervolgens van belang dat jij bepaalt wat deze fase van jou als leider vraagt. Bij Intenza zeggen we vaak dat de leider de 95% van zijn team is. Mocht je Intenza nog niet goed kennen dan leg ik graag even kort uit wat we hiermee bedoelen. De gedragswetenschapper dr. Ben Tiggelaar heeft in een van zijn onderzoeken vastgesteld dat 5% bewust en 95% onbewust gedrag is. Dus wat mensen veel in organisaties doen wordt veroorzaakt door de 95%-prikkels die zij krijgen. Als de coach van het team dus een hele belangrijke 95%-prikkelgever is is het goed om de rol van de leider te koppelen aan teamontwikkeling. Als deze goed op elkaar aansluiten dan zal je als leider sneller in staat zijn om teams optimaal te empoweren.

Teameffectiviteit vergroten in 3 stappen

Doelgericht leidinggeven aan teams zorgt voor een beter resultaat en betere teameffectiviteit. Bij Intenza onderscheiden we de volgende 3 stappen naar meer teameffectiviteit: realiseer de eerste beweging, vergroot het ritme en de output en de derde fase is continu verbeteren. Iedere stadia vraagt van jou als leider een andere focus om het team optimaal te begeleiden naar de gewenste resultaten.

Stap 1: Realiseer de eerste beweging

Het vergroten van teameffectiviteit start met het als leider benoemen van duidelijke doelen zowel voor de langere termijn als voor de korte termijn. Belangrijke ingrediënten om deze stap goed te realiseren zijn: ” Zorg vooraf voor heldere criteria waarop de prestaties van het team beoordeeld worden ” Organiseer de regelmaat in de contactmomenten binnen het team (dagelijkse pitstops of meet-ups). ” Zet het team fysiek bij elkaar zodat er letterlijk geen ‘muur’ meer is waardoor het niet kan ontstaan ” Werk met korte sprints, focus op het doen in plaats van plannen maken ” Neem de drempels weg die de realisatie in de weg kunnen staan. Je bent nu de leider voor het team die een snelle start mogelijk maakt: je bent als leider de manager. Je zorgt dat het team in staat is om te presteren. Door je rol als leider aan te passen aan de fase van het team vergroot je de focus en de teameffectiviteit.

Stap 2: vergroot het ritme en de output

Ervaring wijst uit dat teams vaak te lang blijven hangen in het beperkt toepassen. Als coach is het van belang om de toepassing te vergroten voordat je kunt overstappen naar de volgende stap. Dit doe je door de volgende vragen continu te stellen: hoe hebben jullie het aangepakt waardoor het is gelukt? Wat zijn de effecten voor jullie, de klant en mogelijk nog andere stakeholders? De volgende vragen zijn cruciaal wanneer je het ritme wil vergroten: in welke andere vergelijkbare situaties kun je dit nog meer toepassen? Of in welke andere klantsituaties kan dit ook goed werken? Of hoe kunnen jullie het effect hiervan verder vergroten? In de praktijk blijkt dat door deze vragen te stellen de toepassing vergroot en hiermee ook het ritme. In deze fase ben je dus meer de realisatiecoach. Je leert het team beter met anderen samen te werken, je brengt ze in contact met andere teams, je laat ze hun plan voor de komende periode presenteren en je vraagt wat ze nodig hebben om nog beter te presteren.

Stap 3: continu verbeteren

In de 3de fase ligt het accent op het realiseren van een continue verbeter en de leerhouding binnen het team. Je rol verandert naar die van de verbetercoach of de excelleercoach. Naast het feit dat je teams groeien groei jij als leider mee. Althans als jij je bewust bent van deze fasen en niet 1 aanpak voor al je teams hanteert.