Succesvolle teams – Vertrouwen als basis

“Vergeet nooit dat teamwork begint met het opbouwen van vertrouwen. De enige manier om dat te doen is om de behoefte aan onkwetsbaarheid los te laten “ Patrick Lencioni

Succesvolle teams in theorie

Er zijn inmiddels boekenkasten volgeschreven over hoe je succesvolle teams binnen een organisatie kunt ontwikkelen, verbeteren en versnellen. Wie kent niet de 4 fasen van teamontwikkeling die ieder team doorloopt op weg naar volwassenheid van Tuckman:

• Forming: Creëren van veiligheid
• Storming: Teamleden spreken zich uit
• Norming: Motivatie stijgt
• Performing: team is bekwaam en handelt autonoom.

Mooi lineair opgebouwd hoewel dat tegelijkertijd ook de kritiek op het model is. Gaat het in de praktijk wel zo geleidelijk? Daarnaast heb je de op dit moment de zo in zwang zijnde Agile methodiek waarbij het gaat om wendbaarheid. Creëren van een lerend team dat steeds sneller leert ontwikkelen en verbeteren.

Succesvolle teams in de praktijk

Op zich zijn het begrijpelijke en goed onderbouwde theorieën. Niks mis mee hoewel de praktijk om een succesvol team te worden soms wat weerbarstiger lijkt. Dat werd me duidelijk in een situatie die ik onlangs ervaarde. Een organisatie organiseerde een teamsessie in Nederland. Aanwezig waren verschillende afdelingen uit verschillende landen. Voertaal: Engels. Doel: de samenwerking bevorderen over de grenzen heen. Hoe doe je dat in een sessie van 1 dag? Ogenschijnlijk een schier onmogelijke opgave. In de voorbereiding op deze dag kwamen wij (collega’s en ik) tot de slotsom dat als het tot een (goede) samenwerking diende te komen – en daarmee uiteindelijk tot resultaat – er 4 aspecten belangrijk zijn:

1. Kennen
2. Begrijpen
3. Waarderen
4. Vertrouwen

Op die dag hebben wij (beter nog: de medewerkers zelf) vooral geïnvesteerd in het bouwen van vertrouwen. Hoe? Door simpele vragen te laten beantwoorden (en daarmee te laten delen) over cultuur, werkwijze, inzichten en persoonlijke achtergronden.

De resultaten waren verrassend, en eigenlijk ook weer niet. Soms zie je alleen door de verschillende theorieën echter het bos niet meer. Of anders gezegd: waar het echt om gaat! In dat kader hebben we ook als laatste opdracht van die dag gebruik gemaakt van het kwaliteitenspel. In het kort komt het hierop neer: je ontvangt 5 kaarten met positieve eigenschappen. Iedere ronde neem je een kaart van de stapel. Vervolgens moet je een kaart weggeven (zijnde een eigenschap die je bij jezelf minder herkent maar wel bij een collega). Degene die de kaart ontvangt legt deze voor zich op tafel. Na verloop van tijd zijn alle kaarten verdeeld. Vervolgens legde iedereen zijn kaarten neer en ging het gesprek over 2 onderwerpen.

a. Toelichting door eenieder waarom je eigenschappen herkent bij je zelf.
b. Plus toelichting van je collega waarom zij een bepaalde kaart aan iemand hadden toegewezen.

Het gevolg: verrassend openhartige gesprekken over hoe men naar zichzelf en anderen kijkt.

Is het teamwork verbeterd?

Natuurlijk blijft de vraag: is de samenwerking nu al daadwerkelijk verbeterd? Nee natuurlijk niet. Er valt nog genoeg te doen! Er is echter wel een essentiële 1e stap gezet. Door deze dag is wel het volgende bereikt richting het doel van succesvolle teams:

• Het besef dat je het samen moet doen. Daarvoor is het nodig dat je investeert in elkaar: luisteren en vertellen wat je bezighoudt!
• Mensen zijn pas bereid te gaan bewegen als er vertrouwen is. Daarvoor moet je elkaar betere leren kennen en bereid zijn je ‘schild’ te laten zakken.

Vertrouwen geven en nemen

Vertrouwen geven en ontvangen heeft een directe invloed op de communicatie. Dat merk je direct. Laat iemand (of jijzelf) het achterste van je tong zien? Stel jezelf deze vragen om en krijg inzicht hoe het binnen jouw team met vertrouwen gesteld is:

• Wat zeg je en doe je om vertrouwen op te bouwen?
• Hoe ben je in staat onderstaande nog beter te realiseren
  • Eerlijk zijn
  • Betrouwbaar zijn
  • Geduldig zijn
  • Interesse tonen
  • Problemen helpen oplossen
• In hoeverre kun je ervoor zorgen dat vertrouwen de smeerolie voor effectief, efficiënt en plezierig werken wordt?
• Hoeveel tijd besteed je aan het opbouwen van vertrouwen?
• Hoe kom je erachter in hoeverre je vertrouwen krijgt?
• Wat doe je wanneer er (te) weinig vertrouwen is?